Is uw zorgorganisatie echt duurzaam financieel gezond?

De komende maanden worden de boeken van het afgelopen jaar gesloten en de balans weer opgemaakt: hoe staan we ervoor? Hopelijk staat er ook deze keer onder de streep een mooi positief resultaat. En kan de koers die ingezet is, de komende jaren worden vervolgd. Maar wat als ik u vertel dat uw zorgorganisatie misschien niet zo duurzaam financieel gezond is als hij lijkt? Dat u mogelijk met open ogen richting een financiële afgrond loopt? Dat is even schrikken, denk ik.

Een positief resultaat zegt niet alles

Met de invoering van de integrale bekostiging is het schot tussen de bekostiging van de zorgexploitatie en de vastgoedexploitatie (kapitaallasten) verdwenen. Dit biedt mogelijkheden voor substitutie, maar ook voor ongewenste kruissubsidiëring. De meeste zorgorganisaties zullen namelijk een positief resultaat boeken op hun kapitaallasten, mede als gevolg van de huidige lage rente: de rentecomponent in de normatieve huisvestingscomponent (NHC) bedraagt 4,65%!

Een voorbeeld. Stel, het resultaat in de jaarrekening is € 1 miljoen positief. Een mooi resultaat, denkt u in eerste instantie. Maar waar komt die plus vandaan? Bestaat die plus uit een verlies van € 1 miljoen op de zorgactiviteiten en € 2 miljoen winst op het vastgoed? Uw organisatie draait in werkelijkheid verlies op de core business en dit wordt – bewust of onbewust – afgedekt door de (tijdelijk) positieve marge op kapitaallasten.

Uw financierbaarheid loopt gevaar

Niet alleen ontstaat er op deze manier een te rooskleurig beeld van uw resultaten, op termijn heeft dit ook consequenties voor de financierbaarheid van uw zorgorganisatie. Want pakt u het probleem van te lage (of negatieve!) marges gemaskeerd door kruissubsidiëring niet tijdig op, dan ontstaan er vroeg of laat problemen op het gebied van rentabiliteit en liquiditeit. Bij een noodzakelijke verbouw of nieuwbouw zullen de kapitaallasten stijgen (denk aan tijdelijk hogere rentelasten door aantrekken financiering), waardoor pijnlijk duidelijk wordt dat uw zorgexploitatie “onder water” staat. En dan ontdekt u dat banken en WfZ niet zomaar klaar staan om leningen te verstrekken. Hierdoor raakt uw zorgorganisatie in hoog tempo in slecht weer verzeild.

Dus wees kritisch op het rendement van uw zorginstelling: repareer het dak nu het nog goed weer is. Want eenmaal in slecht weer worden de ingrepen alleen maar groter en ingrijpender!

Ook de NHC wordt onderhandelbaar

Het duurzaam financieel gezond maken en houden van uw zorgorganisatie kent sinds 2018 nog een extra complicatie: bij de introductie van de integrale bekostiging is de NHC (de vergoeding voor kapitaallasten), net als het zorgtarief, onderhandelbaar geworden. Op dit moment gebeurt dit in veel zorgsectoren nog niet, bij de ouderenzorg en gehandicaptenzorg gaat dit vanaf 2024 plaatsvinden. De kapitaallastenvergoeding in de ZZP is nu nog veelal aan de ruime kant, maar de verwachting is dat deze vanaf 2024 zal dalen.

Dit maakt de urgentie om uw vastgoedportefeuille goed te bekijken en op tijd investeringsbeslissingen te nemen nog hoger. Zeker als u in de afgelopen jaren niet aan de nodige investeringen bent toegekomen.

Een extra argument om de financiering van uw vastgoed eens kritisch tegen het licht te houden is de lage rente. In de NHC is de rentevergoeding nu vastgesteld op 4,65%, maar tegenwoordig kunt u voor een veel lagere rente geld lenen. Aarzelt u om in uw leningenportefeuille te snijden? Heel begrijpelijk, want het gaat vaak om grote bedragen. Maar feitelijk bent u een dief van uw eigen portemonnee als u hier niets mee doet.

Zo maakt u uw zorgexploitatie (weer) duurzaam financieel gezond

Wilt u uw zorgexploitatie (weer) duurzaam financieel gezond maken? Dan is de eerste stap om de kapitaalcomponent en de zorgcomponent binnen uw zzp-tarief te scheiden en apart te beoordelen.

Stuur vervolgens op een gezonde zorgexploitatie – een winst van minimaal 2% van de omzet – zodat eventueel tijdelijke lagere of negatieve resultaten op kapitaallasten de zorgexploitatie niet beïnvloeden.

De volgende stappen helpen u hiermee op weg:

• Stap 1. Maak inzichtelijk wat de resultaten zijn van de zorgexploitatie en de kapitaallasten.
  Breng in kaart hoe uw resultaat is opgebouwd: wat “verdien” ik aan de zorg en wat aan vastgoed?
• Stap 2. Breng intern schotten aan tussen deze twee grootheden:
  dat vereenvoudigt de discussie over wie wat moet doen.
• Stap 3. Creëer sense of urgency!
  Noodzakelijke veranderingen in het zorgproces of de bedrijfsvoering stuiten vaak op weerstand. Het meest gehoorde bezwaar: de kwaliteit van zorg laat dit niet toe. Hoe doorbreekt u deze weerstand? Met cijfermatige onderbouwing, benchmarks en spiegelen met andere afdelingen of organisaties. Bovendien: een failliete zorginstelling kan helemaal geen kwaliteit van zorg bieden…!
• Stap 4. Stel een norm voor het resultaat uit zorg:
  •  Geef duiding van waar in de zorgexploitatie winst behaald kan of moet worden. Benchmarks en normeringsmodellen kunnen u hierbij helpen.
  •  Maak een verbeterplan om de zorgexploitatie duurzaam financieel gezond te maken.
• Stap 5. Analyseer het resultaat op kapitaallasten: is de financiering van de activa wel optimaal?
  •  Overweeg (gedeeltelijke) herfinanciering om de financieringsstructuur te optimaliseren en daarmee kosten te besparen.

CFO Capabel helpt u op weg naar duurzame zorg

De parttime directeur financiën van CFO Capabel helpt u met al uw vraagstukken rondom de continuïteit en groei van uw zorgorganisatie. Met de FiVa-scan geven wij u inzicht in uw resultaten. Op basis hiervan stellen wij samen met u een verbeterplan op, en we ondersteunen u met raad en daad bij de uitvoering van dit plan. Zo helpen wij u om uw zorgorganisatie (weer) duurzaam financieel gezond te maken.

Erik Laarhoven is één van de partners van CFO Capabel Zorg. Hij helpt u graag op weg bij het verbeteren van het financieel rendement van uw zorgorganisatie met focus op duurzaam financieel gezonde bedrijfsvoering.

FiVa-scan: meer inzicht in uw resultaten. Vraag de FiVa-scan aan en krijg meer inzicht in de resultaten uit uw reguliere bedrijfsvoering en kapitaallasten. Hiermee signaleert u eventuele afwijkingen vroegtijdig en kunt u ze op tijd oplossen. Zo komt u niet voor onaangename verrassingen te staan. Lees meer over de FiVa-scan.